Nigdy więcej krwawych diamentów

Przez ostatnie kilkadziesiąt lat handel diamentami podsycał konflikty w wielu krajach na całym świecie. System Certyfikacji Procesu Kimberley (The Kimberley Process - KP), wprowadzony w 2003 roku, miał na celu eliminację konfliktowych diamentów w łańcuchu produkcji, eksportu i importu tego surowca w krajach uczestniczących. Jak do tego doszło i co to oznacza dla klientów sklepów jubilerskich na całym świecie?

Krwawe diamenty i wstrząsające historie, które się za nimi kryją, przedostały się do świadomości publicznej ponad dziesięć lat temu. Dzięki temu zmieniło się podejście do sposobu pozyskiwania kamieni szlachetnych.

Proces Kimberley (KP) jest międzynarodową, wielopodmiotową inicjatywą stworzoną w celu zwiększenia przejrzystości i nadzoru w przemyśle diamentowym, aby wyeliminować handel spornymi diamentami, czyli bezcennymi surowcami sprzedawanymi przez grupy rebeliantów lub ich sojuszników w celu finansowania konfliktów przeciwko prawowitym rządom. KP rozpoczął funkcjonowanie w 2003 r. Od tego czasu kontroluje handel surowcem diamentowym pomiędzy krajami uczestniczącymi poprzez wdrożenie systemu certyfikacji. System ten czyni handel bardziej przejrzystym i bezpiecznym, oraz zakazuje handlu z krajami nieuczestniczącymi. Pięćdziesięciu dziewięciu uczestników reprezentujących 82 kraje (Unia Europejska występuje, jako jedność) uczestniczy w KP, a przemysł i społeczeństwo obywatelskie mają status obserwatorów. Surowiec diamentowy musi być przewożony w zaplombowanych kontenerach i eksportowany z Certyfikatem Procesu Kimberley, który potwierdza, że surowiec nie zasilił ruchów rebelianckich. Certyfikat obejmuje opis zawartości przesyłki, jej wartość oraz daty wydania i wygaśnięcia. Dodatkowo certyfikat posiada unikalny numer zgodny z rozporządzeniem ISO 3166-1. Organ międzynarodowy przeprowadza regularne kontrole, sprawdzając, czy poszczególne państwa prawidłowo wydają te certyfikaty, oraz zleca przeprowadzenie kontroli importu. Jeśli na jakimś etapie eksportu okaże się, że surowieć nie posiada certyfikatu, jest on przejmowany przez odpowiedni kraj, a wszyscy członkowie KP są o tym zawiadamiani. 

Grafika 1. Przykładowy certyfikat procesu Kimberley

 Źródło: http://www.idexonline.com/FullArticle?id=44187

Każde z Państw, które uczestniczy w tej inicjatywie, musi spełniać określone wymagania. Kraje wdrażające KPCS muszą spełnić minimalne wymagania. Wśród tych wymagań należy wymienić trzy najistotniejsze, czyli: uchwalenie krajowego ustawodawstwa, powołanie odpowiednich służb do wprowadzenia kontroli eksportu, importu oraz kontroli wewnętrznej, jak również podjęcie zobowiązania do zachowania jawności i wymiany informacji o danych statystycznych. Państwa, które nie mogą sprostać tym warunkom, są objęte sankcjami KP, a wymiana handlowa diamentami z takim krajem może zostać zawieszona lub zakończona. W przypadku gdy kraj nie przestrzega reżimu sankcji, może zostać wykluczony z KP.

Grafika 2. Mapa krajów uczestniczących w KP

 Źródło: https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Plik:Kimberly_Process_Map.svg

Proces Kimberley (KP) jest otwarty dla wszystkich państw, które są chętne i zdolne do wdrożenia jego wymogów. KP liczy 59 uczestników, reprezentujących 85 krajów, przy czym Unia Europejska i jej 27 państw członkowskich są liczone jako jeden uczestnik, który jest reprezentowany przez Komisję Europejską. Członkowie KP są odpowiedzialni za powstrzymywanie 99,8% światowej produkcji spornych diamentów. Całkowita wartość diamentów będących przedmiotem handlu za pośrednictwem KPCS osiągnęła 13,574,417,964.86 dolarów. 

Dzięki systemom wdrożonym za sprawą KP konsumenci mogą być spokojni, robiąc zakupy u jubilera. Jak każda inicjatywa dążąca do ochrony praw człowieka i zagaszenia konfliktów zbrojnych, proces Kimberley ma zapewne swoje wady. Jednak statystyki i liczby jednoznacznie potwierdzają, że od 2003 r. wiele zmieniło się w kwestii obrotu krwawych diamentów.